Aşk-ı Memnu'nun Kitabı Çıkmış!!!

Aşk-ı Memnu’nun Kitabı Çıkmış!!!

Melek VARVAR

yaren_melek85@hotmail.com

Zülfü Livaneli’nin bir yazısından alıntı yaparak içimin ne kadar sızladığını anlatmak istiyorum.

Geçenlerde iki “tiki” kızımız kitapçı vitrinine bakarken biri ötekine dönüp “Aaa kız bak” demiş “Aşk-ı Memnu’nun kitabı da çıkmış.”
Öteki “Amma da çabuk yazıvermişler!” demiş.

Bu cümleler “hâl-i pür melâlimizi” anlatmaya yetiyor. Ahmet Haşim her ne kadar “Melâli anlamayan nesle aşina değiliz.” dese de melâli de kültürümüzü de anlamayan bir nesli kendi ellerimizle yetiştiriyoruz.

Halit Ziya Uşaklıgil (1866-1945), Türk edebiyatında Batı tarzında eser veren ilk büyük romancıdır. Servet-i Fünun döneminin en güçlü yazarıdır.  “Aşk-ı Memnu”  yani “yasak aşk” adlı romanında bir Türk aile yapısını ayrıntılı olarak incelemiş ve alafranga özentisini eleştirmiştir.  

Halit Ziya bu romanını Abdülhamit döneminde yazmıştır. Abdülhamit döneminde de şiddetli sansür olayı vardır. Halit Ziya’nın yazdığı Aşk-ı Memnu romanı sadece yasak aşk olayını anlatmıyor. Ondan daha ağırlıklı olarak 19. yüzyılın sonunda İstanbul’un bazı yüksek tabaka ailelerine Batı kültürünün gelmesiyle oluşan değişiklikleri anlatıyor. Bu özelliği Halit Ziya’nın yazmış olduğu Aşk-ı Memnu romanının en önemli özelliklerinden biridir. Yani Halit Ziya’nın kendi yaşadığı dönemi anlatmak... Şimdi roman günümüze uygulandığında romanın bu özelliği ortadan kalkmış durumdadır.

Romanın tiyatroya, sinemaya uyarlanmasına kesinlikle karşı değilim. Sinema ve tiyatronun belli bir izleyici kitlesi vardır; ancak TV öyle değildir. Küçücük çocuklarımızı nasıl bir tehlikenin içine attığımızın farkında değiliz. Üstelik bu tehlike evimizin tam içerisinde. Ne yazık ki, çocuklarımızın akıllarından tutacağımız yerde ellerinden tutmakla yetiniyoruz çoğu zaman. Nemrut ateşine ellerimizle atıyoruz onları. Cehaletimiz ayrı ateş, ihmallerimiz ayrı ateş, öfkelerimiz ayrı ateş, sevgisizliğimiz ayrı ateş, umursamazlığımız ayrı ateş…

Binlerce Nemrutlar ateşi, her gün yakacak İbrahimler arıyor

Binlerce Nemrut ateşinde her gün binlerce İbrahim yanıyor… (Yavuz Bahadıroğlu)

Halit Ziya alafranga özentisini ve yanlış batılılaşmayı eleştirirken ve bütün gelişmiş ülkelerin sineması “düzgün aile” profiline odaklanmışken bizdeki bu aykırılık ve değerleri hiçe saymak niye?

Edebiyat derslerinde Servet-i Fünun dönemi, Halit Ziya ve Aşk-ı Memnu adlı romandan bahsedilmiyor mu? Bahsedilirken öğrencilerimiz birbirlerine dizinin en son bölümünü mü anlatıyorlar? Ailemizle birlikte izleyebiliyor muyuz bu tür dizileri?...

Yılmaz Aybar’ın üzerinde düşünülmesi gereken bir sözü vardır:

“Biz kendi değerlerimize sahip çıkma bahsinde çoğu zaman yapmamız gerekenleri değil de yapmamamız gerekenleri canla-başla yapan bir milletiz.”

Ne diyelim? Her hafta izlenen Aşk-ı Memnu adlı dizinin kitabı çıkmış. Hayırlı uğurlu olsun. Keşke Halit Ziya Uşaklıgil’e de bu kitabı okumak nasip olsaydı!