Yedi Yılda IRAK'ta Neler Değişmiş?
İbrahim ALİN
ibrahimalin@gmail.com
Aslında seyahatlerle ilgili yazı yazmak biraz kolaycılık gibi geliyor. Onun için de konunun ilgilisi olmayanlar için sıkıcı gelebilir. Fakat ilk kez bir ülkeye gidecekseniz ve yanınızda o ülke hakkında yeterli bilgi ve tecrübesi olan birisi yoksa o zaman ilgili ülke hakkındaki bilgiler çok değerli olabiliyor. Bu ülke Irak gibi biraz farklı yapıda ise o zaman bu bilginin değeri daha da artıyor.
Her ne kadar resmi kurumlardan bazı bilgiler alınabilse de günlük yaşayışla ilgili ipuçlarını almak pek mümkün olmuyor olamıyor. Ayrıca bilgilerin güncel olması da çok önemli. Mesela Irak'a triptik belgesi 3-4 hafta önce kalkmış. Iraka araçla gitmek isteyen her kişi gibi biz de konuyu araştırırken kimse bir şey söylemedi. Hatta triptik belgesini veren kuruluşun şubesi bile bu bilgiyi muhtemelen bilmediği için birşey söylemedi. Triptik belgesinin kalktığını Habura vardığımızda öğrendik. Kendi araçları ile gitmek isteyenler için eğer araç yolculardan birinin adına kayıtlı ise herhangi bir belgeye gerek yok. Ancak araç şirket adına kayıtlı ise bu defa ya şirket yetkilisinin de araçta olması gerekiyor (bunun ispatı için de imza sirkülerinin aslı veya noterden onaylı sureti yeterli) veya şöför adına vekaletname düzenlenmiş olması gerekiyor.
Bundan önce 2003 yılında yine bir iş gezisi için gitmiştim Irak'a. O zaman sınırdan geçişte bürokrasi biraz daha fazlaydı. Şimdi işler daha kolaylaşmış. Evraklarınız da sorun yoksa ve kalabalık değise yarım saat gibi kısa sürede işlemleriniz tamamlanabilir.
Sınırı geçtikten sonra ilk durak Zaho oluyor. Zaho Dohuka bağlı bir kasaba ya da ilçe gibi ancak ticari açıdan çok hareketli. Bu hareketlilikte Türkiye sınırına yakın olması önemli rol oynuyor elbette. Birçok firmanın buradaki site tarzı yapılarda büroları var. İlk defa gelen birisi bu büroların ebatına bakarak firma hakkında değerlendirme yaparsa yanılabilir. Çünkü bunlar büro işlevi görüyor ve ürünler de perakende satıştan daha çok sergileme amacıyla bulunuyor. Asıl depoları farklı yerlerde. Gelen müşteriler buradan ürünleri beğeniyor ve anlaşma sağlanırsa yüklemeler başka yerlerde bulunan depolardan yapılıyor.
Türkiyeden ilk defa Iraka pazarlama amacıyla gidecek firmaların üzerinde çalışması uygun olabilecek yerlerin başında burası gelebilir. Burada halk ve esnaf az veya çok Türkçe biliyor. Türkiyeden gelen firmaların çalışanları da var. Ayrıca Zaho küçük bir yer olduğu için kim hangi ürünle ilgilenir az çok biliniyor. Dolayısıyla girdiğiniz işyeri sizin ürününüzle ilgilenmiyorsa ilgilenebileceğini düşündüğü başka bir firmaya sizi yönlendirebilir.2003 Yılına nispeten Zahoyu biraz daha oturmuş buldum.
Dohukta atölye tarzı yeni yeni üretimler başlıyor. Ancak daha çok yeniler ve dediğim bunlar biraz daha atölye tarzında yerler. Sayıları çok olmasa da büyük fabrika binaları var ancak onların da içlerini gezmediğimiz için çok fazla birşey söyleyemiyorum. Dohuktan Erbile gideceğimizi söylediğimiz firmalar yolu bilmiyorsak akşam gitmememiz konusunda özellikle uyardılar. Çünkü yol boyunca yanlış bir yola sapıp Musul yoluna girme ihtimali varmış. Bu yolun da yabancılar için pek tekin olmadığını söylediler. Tüm uyarılara rağmen biz biraz havanın karanlığı biraz da şiddetli yağış nedeniyle Erbil dönüşü yolumuzu şaşırıp bu yola saptık. Biraz heyecan yaşasak da çok şükür büyük bir problemle karşılaşmadık. Erbil Irak'ın büyük ve önemli şehirlerinden birisi. Tarihi kale surlarının altında değişik konularda faaliyet gösteren dükkanlar var ve oldukça hareketli bir yer. Yer yer inşaat şantiyeleri var.
Bu yazım normalden biraz uzun oladu ancak son olarak şunları da söylemeden geçemeyeceğim; Türkiyeden ve başka ülkelerden çok sayıda firma Irak pazarından pay almak istediği ve Irak'a mal sattığı için yoğun bir rekabet var. Irak'ın diğer bölgelerinden (Musul, Bağdat gibi) mal almak için Zahoya gelirlerken şimdi işlerini telefonla çözer olmuşlar. Ya da satıcıların kendileri müşterilerin ayağına gidiyor. Pazarda başarılı olabilmek için uygun fiyat hala çok önemli bir etken. Banka sistemi hala oturmamış, alışverişler genelde peşin ve nakitle yapılıyor. Kredi kartı kullanımına rastlamadık. Onun için ilk defa Irak'a gideceklerin yanlarında nakit (Usd, TL) bulundurmaları, ödemelerde problem yaşamamaları için uygun olur.
Biraz daha zaman olsa ve yazı uzamamış olsaydı; otellerden, son model jiplerden ve halkın trafik kurallarına gösterdiği titizlikten de bahsetmek isterdim. Kısmetse gelecek sefere.
Hayırlı yolculuklar
İbrahim ALİN
ibrahimalin@gmail.com
Aslında seyahatlerle ilgili yazı yazmak biraz kolaycılık gibi geliyor. Onun için de konunun ilgilisi olmayanlar için sıkıcı gelebilir. Fakat ilk kez bir ülkeye gidecekseniz ve yanınızda o ülke hakkında yeterli bilgi ve tecrübesi olan birisi yoksa o zaman ilgili ülke hakkındaki bilgiler çok değerli olabiliyor. Bu ülke Irak gibi biraz farklı yapıda ise o zaman bu bilginin değeri daha da artıyor.
Her ne kadar resmi kurumlardan bazı bilgiler alınabilse de günlük yaşayışla ilgili ipuçlarını almak pek mümkün olmuyor olamıyor. Ayrıca bilgilerin güncel olması da çok önemli. Mesela Irak'a triptik belgesi 3-4 hafta önce kalkmış. Iraka araçla gitmek isteyen her kişi gibi biz de konuyu araştırırken kimse bir şey söylemedi. Hatta triptik belgesini veren kuruluşun şubesi bile bu bilgiyi muhtemelen bilmediği için birşey söylemedi. Triptik belgesinin kalktığını Habura vardığımızda öğrendik. Kendi araçları ile gitmek isteyenler için eğer araç yolculardan birinin adına kayıtlı ise herhangi bir belgeye gerek yok. Ancak araç şirket adına kayıtlı ise bu defa ya şirket yetkilisinin de araçta olması gerekiyor (bunun ispatı için de imza sirkülerinin aslı veya noterden onaylı sureti yeterli) veya şöför adına vekaletname düzenlenmiş olması gerekiyor.
Bundan önce 2003 yılında yine bir iş gezisi için gitmiştim Irak'a. O zaman sınırdan geçişte bürokrasi biraz daha fazlaydı. Şimdi işler daha kolaylaşmış. Evraklarınız da sorun yoksa ve kalabalık değise yarım saat gibi kısa sürede işlemleriniz tamamlanabilir.
Sınırı geçtikten sonra ilk durak Zaho oluyor. Zaho Dohuka bağlı bir kasaba ya da ilçe gibi ancak ticari açıdan çok hareketli. Bu hareketlilikte Türkiye sınırına yakın olması önemli rol oynuyor elbette. Birçok firmanın buradaki site tarzı yapılarda büroları var. İlk defa gelen birisi bu büroların ebatına bakarak firma hakkında değerlendirme yaparsa yanılabilir. Çünkü bunlar büro işlevi görüyor ve ürünler de perakende satıştan daha çok sergileme amacıyla bulunuyor. Asıl depoları farklı yerlerde. Gelen müşteriler buradan ürünleri beğeniyor ve anlaşma sağlanırsa yüklemeler başka yerlerde bulunan depolardan yapılıyor.
Türkiyeden ilk defa Iraka pazarlama amacıyla gidecek firmaların üzerinde çalışması uygun olabilecek yerlerin başında burası gelebilir. Burada halk ve esnaf az veya çok Türkçe biliyor. Türkiyeden gelen firmaların çalışanları da var. Ayrıca Zaho küçük bir yer olduğu için kim hangi ürünle ilgilenir az çok biliniyor. Dolayısıyla girdiğiniz işyeri sizin ürününüzle ilgilenmiyorsa ilgilenebileceğini düşündüğü başka bir firmaya sizi yönlendirebilir.2003 Yılına nispeten Zahoyu biraz daha oturmuş buldum.
Dohukta atölye tarzı yeni yeni üretimler başlıyor. Ancak daha çok yeniler ve dediğim bunlar biraz daha atölye tarzında yerler. Sayıları çok olmasa da büyük fabrika binaları var ancak onların da içlerini gezmediğimiz için çok fazla birşey söyleyemiyorum. Dohuktan Erbile gideceğimizi söylediğimiz firmalar yolu bilmiyorsak akşam gitmememiz konusunda özellikle uyardılar. Çünkü yol boyunca yanlış bir yola sapıp Musul yoluna girme ihtimali varmış. Bu yolun da yabancılar için pek tekin olmadığını söylediler. Tüm uyarılara rağmen biz biraz havanın karanlığı biraz da şiddetli yağış nedeniyle Erbil dönüşü yolumuzu şaşırıp bu yola saptık. Biraz heyecan yaşasak da çok şükür büyük bir problemle karşılaşmadık. Erbil Irak'ın büyük ve önemli şehirlerinden birisi. Tarihi kale surlarının altında değişik konularda faaliyet gösteren dükkanlar var ve oldukça hareketli bir yer. Yer yer inşaat şantiyeleri var.
Bu yazım normalden biraz uzun oladu ancak son olarak şunları da söylemeden geçemeyeceğim; Türkiyeden ve başka ülkelerden çok sayıda firma Irak pazarından pay almak istediği ve Irak'a mal sattığı için yoğun bir rekabet var. Irak'ın diğer bölgelerinden (Musul, Bağdat gibi) mal almak için Zahoya gelirlerken şimdi işlerini telefonla çözer olmuşlar. Ya da satıcıların kendileri müşterilerin ayağına gidiyor. Pazarda başarılı olabilmek için uygun fiyat hala çok önemli bir etken. Banka sistemi hala oturmamış, alışverişler genelde peşin ve nakitle yapılıyor. Kredi kartı kullanımına rastlamadık. Onun için ilk defa Irak'a gideceklerin yanlarında nakit (Usd, TL) bulundurmaları, ödemelerde problem yaşamamaları için uygun olur.
Biraz daha zaman olsa ve yazı uzamamış olsaydı; otellerden, son model jiplerden ve halkın trafik kurallarına gösterdiği titizlikten de bahsetmek isterdim. Kısmetse gelecek sefere.
Hayırlı yolculuklar
Yorumlar
Yorum Gönder